بررسی اثار هدفمند کردن یارانه ها بر روی محصولات گلخانه ای استان البرز(اختصاصاخیار)

در بخش کشاورزی و در واحدهای گلخانه ای مانند هر واحد اقتصادی و تولیدی، از نهاده ی تولید استفاده شده که با قیمتی پایین در اختیار کشاورز قرار می گیرد و طی سال های گذشته مورد حمایت دولت قرار داشته و سهم زیادی از یارانه های پرداختی را به خود اختصاص داده است. در سال های اخیر طرح هدفمند کردن یارانه ها با منظور افزایش بهره وری نهاده های کشاورزی و استفاده ی بهینه از منابع، در حال اجرا می باشد. لذا با توجه به اهمیت تاثیر اجرای این قانون بر اقتصاد کشت گلخانه ای، تحقیق حاضر به بررسی آثار هدفمند کردن یارانه ها بر روی محصولات گلخانه ای استان البرز و اختصاصاً محصول خیار می پردازد. طبق اطلاعات به دست آمده از سازمان جهاد کشاورزی استان البرز، از مجموع 84 گلخانه ی فعال در زمینه ی کشت سبزی و صیفی، تعداد 25 واحد به کشت خیار مشغول بوده اند که جهت دستیابی به نتایج و تحلیل های دقیقتر، تمام این واحدها به عنوان جامعه آماری مورد تحقیق انتخاب شده اند. داده های این تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه در واحدهای گلخانه ای خیار نمونه تهیه شده است. طبق اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه ها، ابتدا مباحث کیفی-فیزیکی مورد بررسی واقع شده و آمار توصیفی و آمار استنباطی مربوط به هر واحد گلخانه با استفاده از آزمون رتبه علامتدار ویلکاکسون ارزیابی شده است. در این میان تمام موارد مربوط به هزینه ی نهاده های تولیدی در نظر گرفته شده که شامل بذر، کود، سم، نیروی کار، ماشین آلات، برق، گاز و گازوئیل می باشد و همچنین وضعیت سود و زیان واحدها، از نظر آماری معنادار شده اند که با توجه به نتایج استخراج شده این تغییرات منجر به تعطیلی برخی واحدهای گلخانه و یا تغییر کاربری آن ها به محصولات دیگر شده است. در ادامه با تخمین تابع هزینه ترانسلوگ و با استفاده از روش isur و به دست آوردن معادلات سهم هزینه، به محاسبه کشش های قیمت و متقاطع تقاضا و کشش موریشما پرداخته شده است. بطور کلی بیشترین سهم هزینه قبل و پس از هدفمندی مربوط به نهاده ی نیروی کار و کمترین سهم هزینه قبل از هدفمندی مربوط به نهاده ی انرژی و پس از هدفمندی مربوط به نهاده ی سم می باشد. حساسیت نهاده ی انرژی نسبت به افزایش قیمت، بیشتر از سایر نهاده ها است و نهاده ی سم کمترین حساسیت را نسبت به افزایش قیمت دارا می باشد. همچنین بر اساس کشش قیمتی نیروی کار قبل و بعد از هدفمندی می توان نتیجه گرفت که در اثر افزایش دستمزد نیروی کار پس از هدفمندی، تقاضای این نهاده کاهش بیشتری در مقایسه با قبل از هدفمندی را نشان می دهد. در انتها با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاداتی جهت بهبود وضعیت واحدهای گلخانه ای از نظر کیفی و اقتصادی ارائه شده است.